Alfabet grecki:

Fizycy i astronomowie często mówią o rzeczach niewyobrażalnie małych, jak elektron czy proton lub niewyobrażalnie wielkich, jak odległości do kwazarów. Żeby ułatwić zapis tych wielkości stosuje się jednostki wielokrotne i podwielokrotne.

„Między zabawą a fizyką”

W dniach 6-8 października 2009 roku w auli szkolnej Zespołu Szkół  Ponadgimnazjalnych w Oleśnicy zostały przeprowadzone interaktywne lekcje  fizyki „ Między zabawą a fizyką”, połączone z wystawą zabawek fizycznych. Jej głównym celem była popularyzacja nauk przyrodniczo- matematycznych oraz zachęcanie do poznania nowych i przypomnienia sobie już znanych zasad, będących światem fizyki.

Przedsięwzięcie rozpoczęło się od wykładu „ Złudzenie optyczne”, który wygłosiła pani mgr Urszula Wolińska nauczycielka fizyki z ZSP w Oleśnicy, tłumacząc w  prosty i przystępny sposób, dlaczego tak łatwo ulegamy iluzjom. Następnie  nauczycielka  demonstrowała działanie wybranych zabawek i objaśniała jakim prawom fizyki podlegają.

I tak na przykład kamień celtycki po próbach zakręcenia na jakiejś powierzchni płaskiej swobodnie obracał się w prawo, zaś przy próbie zakręcenia w lewo stawiał opór, a następnie zmieniał swój kierunek. Co jest przyczyną tego dziwnego zachowania? Odpowiedź jest prosta- jego niesymetryczny kształt.

Ciekawym prawom fizyki podlegają także między innymi wahadło Newtona, nurek Kartezjusza, lampa plazmowa czy światłowodowa. Zobaczyć można było także pijącego ptaka, rozszczepienie światła, termometr Galileusza oraz drut z pamięcią kształtu.

Eksponaty, które można było obejrzeć pochodziły ze zbiorów szkolnych , jak  też z prywatnej kolekcji mgr Urszuli Wolińskiej.

Lekcje miały charakter interaktywny. Każdy mógł sam przeprowadzić proste eksperymenty lub przypomnieć sobie lata dzieciństwa i się zwyczajnie  pobawić.

Eksponaty poznawali uczniowie oleśnickich gimnazjów oraz gimnazjum gminnego. Wcześniej w wystawie wzięli udział uczniowie klas II i III techników mechanicznego, informatycznego i ekonomicznego.

Przy obsłudze wykazali się uczestnicy koła fizycznego. Przygotowali oni również proste modele znanych zabawek,  wykorzystując do tego przedmioty codziennego użytku. Miłośnicy fizyki zaprezentowali między innymi poduszkowiec, kulki Newtona, ciecz nie- newtonowską.

W trakcie spotkania podyskutować można było  na ciekawe tematy. Wszyscy chcieli znać odpowiedź na pytania: Co widać we wnętrzu kalejdoskopu? Czy lewitacja wymaga wiedzy tajemnej?

To nietypowe przedsięwzięcie przekonało młodzież, że fizyka to nie tylko trudne wzory i skomplikowane zależności. Wielu uczniów zrozumiało, a przede wszystkim doświadczyło, że fizyka może również być doskonałą zabawą.

Bogusława Torska

{gallery}przedmioty/fizyka/miedzyzabawa/{/gallery}

Podstawowe wielkości astronomiczne:

Średni promień Ziemi    6,37 * 10 6 m
Średnia gęstość Ziemi    5,5 * 103 kg * m-3
Masa Ziemi    5,96 * 10 24 kg
Promień Słońca    6395 * 10 8 m
Masa Słońca    1,97 * 10 30 kg
Promien Księżyca    1,74 * 10 6 m
Masa Księżyca    7,3 * 10 22 kg
Średnia odległość Ziemi od Słońca    1,5 * 10 11 m

Gęstości:

Gazy (w warunkach normalnych) [kg * m-3]

Dwutlenek węgla 1,977
Powietrze 1,293
Tlen 1,429
Wodór 0,08988

Ciecze [kg * m-3]

Benzen 880
Gliceryna 1 200
Krew ludzka 1 050
Nafta 800
Olej rycynowy 950
Rtęć 13 600
Spirytus 790
Srebro (ciekłe) 10 500
Woda (+ 4 oC) 1 000
Złoto (ciekłe) 17 200

Ciała stałe[kg * m-3]

Aluminium (Glin)    2 600
Cyna            7 100
Korek            200
Lód            900
Miedź            8 600
Mosiądz            8 400
Nikiel            8 800
Ołów            11 300
Platyna            21 400
Sól kamienna        2 200
Srebro            10 500
Stal            7 700
Szkło            2 700
Złoto            19 300
Żelazo            7 900

Gęstość wody w różnych temperaturach:

Temepratura [ oC ]       20        30        40        50        60        70        80

Gęstość [ kg * m-3 ]     998      996      992      988      983      978      972

Ciepło właściwe – ciała stałe i ciecze

Substancja              Ciepło właściwe [ J * kg-1 * K-1 ]
Aluminium                                 896
Benzyna (50 oC)                    2095
Bizmut                                       130
Lód                                          2100
Miedź                                         395
Mosiądz                                     386
Olej transformatorowy (20 oC)        1800
Ołów                                         131
Rtęć                                          138
Spirytus                                  2510
Woda (20 oC)                         4190
Wolfram                                    195
Żelazo (stal)                             460

Średnice cząsteczek i atomów:

Cząstka                      Średnica [10-10 m]

Argon (Ar)                              2,9

Azot (N2)                                3,1

Chlor (Cl2)                              3,7

Dwutlenek węgla (CO2)           3,3

Hel (He)                                  1,9

Para wodna (H2O)                  2,6

Tlen (O2)                                 2,9

Tlenek węgla (CO)                  3,2

Wodór (H2)                             2,3

Praca wyjścia elektronu z metali:

Metal        Praca wyjścia elektronu
[eV]    10-19J
Cez (Cs)    1,97    3,16
Cynk (Zn)    4,00    6,41
Lit (Li)        2,40    3,84
Magnez (Mg)    3,46    5,54
Miedź (Cu)    4,47    7,16
Molibden (Mo)    4,20    6,73
Nikiel (Ni)    5,00    8,01
Platyna (Pt)    6,30    10,09
Potas (K)    2,00    3,20
Rtęć (Hg)    4,52    7,24
Rubid (Rb)    2,13    3,41
Sód (Na)    2,30    3,68
Srebro (Ag)    4,74    7,59
Tantal (Ta)    4,07    6,52
Wolfram (W)    4,50    7,21
Złoto (Au)    4,08    6,54
Żelazo (Fe)    4,74    7,59

Przypominam: 1 eV = 1,602 * 10-19 J

Zamieścił: Marcin Płóciennik kl. II ZI

METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ  UCZNIA

·        Sprawdziany pisemne

–         odbywają się po zakończeniu działu programowego,

–          trwają całą godzinę lekcyjną,

–         mogą zawierać  zadanie lub polecenie na ocenę celującą,

–         zapowiedziane i zaznaczone w dzienniku z przynajmniej tygodniowym wyprzedzeniem,

–         w przypadku nieobecności nauczyciela lub uzasadnionej nieobecności klasy w dniu sprawdzianu – termin sprawdzianu zostaje ustalony ponownie, ale nie musi być zachowane tygodniowe wyprzedzenie,

–         sprawdzian powinien być sprawdzony w terminie nie przekraczającym dwóch tygodni od czasu jego przeprowadzenia (termin może być przedłużony w przypadku nieobecności w szkole nauczyciela lub klasy)  w przeciwnym razie sprawdzian może być unieważniony,

–         uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek napisać  go, w terminie nie przekraczającym dwóch tygodni od daty przeprowadzenia sprawdzianu lub powrotu ucznia do szkoły, niedopełnienie tego obowiązku jest równoważne z otrzymaniem oceny niedostatecznej bez możliwości jej poprawy,

–         uczeń korzystający na sprawdzianie z niedozwolonych pomocy otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy’

–         prace pisemne przechowywane są w szkole przez jeden rok

·        Kartkówki niezapowiedziane

– obejmują materiał maksymalnie z trzech ostatnich lekcji lub pracy

domowej,

–         czas trwania kartkówki ok.15-20min,

–         uczeń nie ma prawa poprawy oceny z kartkówki,

–         uczeń nieobecny na kartkówce nie na obowiązku jej zaliczania

·        Kartkówki zapowiedziane

–         mogą zawierać treści realizowane na większej ilości godzin lekcyjnych,

–         czas trwania kartkówki ok.15-20min,

–         uczeń nie ma prawa poprawy oceny z kartkówki,

–         uczeń nieobecny na kartkówce nie na obowiązku jej późniejszego napisania.

·        Odpowiedź ustna

–         obejmuje materiał (zadania teoretyczne i rachunkowe) maksymalnie

z trzech ostatnich lekcji lub pracy domowej a na lekcjach powtórzeniowych  z całego działu,

–   uczeń przynajmniej raz w semestrze uczestniczy w tej formie sprawdzania

wiadomości i umiejętności

–         uczeń nie może poprawiać ocen z odpowiedzi ustnej,

–         uczeń, który sam zgłosił się do odpowiedzi nie otrzymuje oceny

niedostatecznej.

·        Aktywność na lekcji.

·        Prace dodatkowe np. referaty, wykonywanie plansz, tablic, modeli fizycznych, itd..

Uczeń raz w semestrze może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji, za które przyjmuje się nieznajomość zagadnień z poprzednich lekcji, brak pracy domowej, brak zeszytu przedmiotowego. Drugie  nieprzygotowanie do zajęć jest równoważne z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

Zgłoszenie nie przygotowania do lekcji powinno nastąpić przed sprawdzeniem list obecności; nie zwalnia ono ucznia z udziału w bieżącej lekcji. Nieprzygotowanie do zajęć nie może być zgłaszane na zapowiedzianych wcześniej lekcjach powtórzeniowych, kartkówkach, sprawdzianach.

Zasady klasyfikowania semestralnego i końcoworocznego zawarte są w Wewnętrzszkolnym Systemie Oceniania.

Przy wystawianiu oceny semestralnej i końcoworocznej brane są pod uwagę oceny cząstkowe uzyskane przez ucznia w danym okresie czasu a w przypadku tej ostatniej uwzględnia się również ocenę semestralną. Ocena semestralna i końcoworoczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Największą wagą mają oceny ze sprawdzianów i kartkówek następnie oceny z odpowiedzi ustnych, pozostałe oceny są ocenami pomocniczymi.

Uczeń w ciągu semestru może poprawiać ocenę niedostateczną ze dwóch sprawdzianów, ale obie oceny wpisywane są do dziennika i brane są pod uwagę; w przypadku otrzymania ponownie oceny niedostatecznej w dzienniku odnotowany jest fakt podjęcia próby poprawy.

Uczniowie mogą poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu w terminie dwóch tygodni od daty oddania sprawdzianu. Dla wszystkich zainteresowanych poprawą uczniów ustala się jeden termin.

Uczeń, który otrzymał niedostateczną ocenę na pierwszy semestr jest zobowiązany do podjęcia próby poprawy do końca stycznia.{mospagebreak}

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE.

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który :

§          nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia,

§          nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela,

§          nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

§          ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem, ale braki te nie przekreślają możliwość dalszego kształcenia,

§          zna podstawowe prawa, pojęcia i wielkości fizyczne,

§          z pomocą nauczyciela rozwiązuje proste zadania rachunkowe

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

§          opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem,

§          zna podstawowe prawa, pojęcia, wzory, wielkości fizyczne i ich jednostki,

§          stosuje wiadomości do rozwiązywania zadań  z pomocą nauczyciela.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

§          opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania,

§          poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań rachunkowych i problemowych,

§          wykona zaplanowane doświadczenie fizyczne,

§          sprawnie posługuje się symboliką fizyczną.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

§          w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe,

§          zdobytą wiedze potrafi zastosować w nowych sytuacjach,

§           rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe,

§          zaplanuje i przeprowadzi doświadczenie fizyczne,

§          opracuje wyniki pomiarów,

§          jest samodzielny – korzysta z różnych źródeł informacji.

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

§          posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania,

§          osiąga sukcesy w konkursach pozaszkolnych.

Dnia 17.12.2010r. o godz. 10.00 w ZSP w Oleśnicy odbył się szkolny etap konkursu wiedzy o krajach anglojęzycznych.

Nauczyciele odpowiedzialni za organizacje szkolnego etapu:

• mgr Katarzyna Kowalska-Pachucka
• mgr Beata Uciechowska.

W konkursie udział wzięli:

• Paweł Graca
• Szymon Dzikowski
• Rafał Święch
• Agata Wańczyk
• Sabina Wojtowicz
• Michał Matuszek
• Patrycja Psuja
• Agata Wojciechowska
• Adrian Zawistowski
• Katarzyna Choińska

Do etapu powiatowego zakwalifikowało się dwóch najlepszych uczniów, którzy tworzyć będą drużynę: Katarzyna Choińska IIaZI i Rafał Święch 3Zi

Pobierz: kryteria oceniania (pdf)

Przysposobienie Obronne

Uczniowie naszej szkoły korzystają z podręcznika pt. „Przysposobienie Obronne” oraz zeszytu ćwiczeń autorów Bogusława Breitkopf, Mirosław Marciniak, Zbigniew Worwa. Realizujemy program nauczania – DKOS-4015-1/02. Nauka przedmiotu trwa dwa lata. W klasie Pierwszej młodzież zapoznaje się z zagrożeniami czasu pokoju oraz zagrożeniami czasu wojny, uczy się co to jest stres i jak sobie z nim radzić, poznaje system obronności Rzeczypospolitej Polskiej oraz rolę i zadania sił zbrojnych państwa, a także organizację obrony cywilnej. Mówimy również o wybranych problemach Międzynarodowego Prawa Humanitarnego.
W klasie drugiej młodzież przede wszystkim uczy się ratownictwa i udzielania pierwszej pomocy w tym:

• Organizacja pierwszej pomocy na miejscu wypadku
• Rozpoznawanie stanów zagrożenia życia i zdrowia
• Nagłe zasłabnięcia i zachorowania
• Zadania i czynności ratownika w zaburzeniach oddychania i zatrzymania krążenia
• Skaleczenia i rany
• Krwotoki i sposoby ich tamowania
• Złamania i uszkodzenia stawów
• Urazy głowy i kręgosłupa
• Opatrzenia termiczne i chemiczne
• Zatrucia środkami chemicznymi
• Ukąszenia, pogryzienia i użądlenia
• Ciała obce w organiźmie
• Bandażowanie
• Sposoby ewakuacji poszkodowanych
• Ratowanie poszkodowanych w różnych sytuacjach zagrożenia życia
• Pierwsza pomoc w wypadkach komunikacyjnych

Natomiast działami do wyboru są:

• Strzelectwo sportowe
• Terenoznawstwo. Bieg na orientacje

mgr Barbara Szewczyk

System obronny państwa

mgr Barbara Szewczyk

Bezpieczeństwo państwa to stan uzyskany w wyniku zorganizowanej ochrony i obronny przed możliwymi zagrożeniami, wyrażony stosunkiem potencjału obronnego do skali zagrożeń. W sferze zainteresowania każdej władzy i administracji państwowej jest utrzymywane bezpieczezpieczeństwa narodowego na możliwie najwyższym poziomie.
Podobnie jest w Polsce, gdzie nadsystem bezpieczeństwa narodowego urzeczywistnia najlepiej rozwój naszego kraju.
Przez nadsystem bezpieczeństwa narodowego Polski rozumuje się najczęściej istniejący „zbiór koncepcji założeń, zasad i ustaleń, a także możliwości środków (nieorężnych i zbrojnych) oraz uregulowań prawnych, które współczyniać się mają do niezagrożonego bytu i rozwoju Rzeczypospolitej” (Balcerowicz 1997). Elementem składowym nadsystemu bezpieczeńśtwa narodowego jest system obrony państwa. Określa się go jako zbiór wzajemnie powiązanych elementów – ludzi, organizacji, urządzeń – działających na rzecz zachowania bezpieczeństwa i nienaruszalności terytorialnej kraju.
Celem systemu obronnego państwa jest uzyskanie zdolności do prowadzenia w pełnym zakresie skutecznych działań obronnych dla przeciwstawienia się agresji militarnej. Ten cel realizują następujące elementy systemu obronnego państwa.

• układ militarny (siły zbrojne);
• organy kierowania obronnością;
• układ poza militarny.

Podstawowymi założeniami funkcjonowania poszczególnych elementów i ogniw systemu obronnego państwa są:

• kompleksowość i spójność w procesie rozwiązywania zagadnień ogólnopolitycznych, społeczno-gospodarczych i militarnych w ramach przygotowań obronnych;
• zdolność do skutecznego przeciwstawiania się wszelkim zagrożeniom godzącym w bezpieczeństwo narodowe;
• efektywna integracja (współdziałanie) potencjału militarnego (sił zbrojnych) z odpowiednio przygotowaną administracją i gospodarką narodową oraz zorganizowanym i przygotowanym do obrony społeczeństwem.

Według gen. dyw. prof. dr hab. Bolesława Balcerowicza, system jako skoordynowany wewnętrznie zbiór elementów organizacyjnych i materiałowych wzajemnie powiązanych i działających celowo, powinien składać się z podsystemów. W punkcie 6 – „system obrony”, „Polityki bezpieczeństwa i strategii obrony RP” czytamy: „dla przeciwstawienia się zagrożeniom wojennym, a także w celu realizacji zewnętrznych i wewnętrznych zadań obronnych, utrzymuje się w czasie pokoju i rozwija na czas zagrożenia i wojny system obronny RP” (Balcerowicz, 1997).
Jego głównymi elementami są: siły zbrojne, poza militarne ogniwa obronne i system kierowania obronnością.

Założenia polskiej polityki bezpieczeństwa.

Bezpieczeństwo obywateli (bezpieczeństwo wewnętrzne) oraz niepodległości i nienaruszalność terytorium RP (bezpieczeństwo zewnętrzne) są interesami narodowymi o egzystencjalnym znaczeniu, których zapewnienie ma charakter bezwzględnego nakazu, uzasadniającego zastosowanie w ich obronie – w razie potrzeby – całego posiadanego zespołu sił i środków, którymi dysponuje państwo. Głównym przedmiotem strategii i polityki bezpieczeństwa jest rozwijanie i regulowanie stosunków z innymi państwami. Prowadząc politykę zagraniczną każde państwo kieruje się trzema głównymi cechami:

1. zapewnieniem bezpieczeństwa państwa
2. wzrostem jego siły i rozwoju
3. wzrostem pozycji międzynarodowej

We współczesnych uwarunkowaniach Polska spełnia szczególną rolę w dziedzinie bezpieczeństwa. Wynika to z położenia geopolitycznego RP. Położenie Polski w centrum Europy powoduje, że z militarnego punktu widzenia nasze terytorium stanowi obszar o specjalnym znaczeniu strategicznym na europejskiej linii Wschód – Zachód (Brzeziński 1997).
W takich uwarunkowaniach, szczególną właściwością polityki bezpieczeństwa jest koncentracja na potencjalnych zagrożeniach i wyzwaniach okresu pokoju. Jej głównym celem jest eliminowanie lub minimalizowanie zagrożeń. Te działania realizowane są na zewnątrz i wewnątrz. W strefie zewnętrznej jest to: zabieganie o sojusze wojskowe, uczestnictwo w procesie rozbrojenia i kontroli zbrojeń oraz budowa wzajemnego zaufania. Natomiast w strefie wewnętrznej jest to budowanie odporności na działania zewnętrzne poprzez kreację zdolności do skutecznej reakcji. Instytucjonalnie za politykę bezpieczeństwa zewnętrznego odpowiedzialności ponoszą: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo Obrony Narodowej.
Pragmatycznym efektem strategii i polityki bezpieczeństwa są określone działania państwa w zakresie realizacji jego interesów – zwłaszcza interesów i zagrożeń wynikających z celowego działania innych państw i zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego.
Uwzględniając powyższe pragmatyczne podejście, Rada Ministrów, w dniu 23.05.2000 r. przyjęła dokument pt. „Strategia obronności RP”, który jest wykładnią polskiej strategii i polityki bezpieczeństwa oraz określa strategiczne cele polskiej polityki bezpieczeństwa i jej podstawowe zasady. I tak, do strategicznych celów polskiej polityki bezpieczeństwa należy:

• zagwarantowanie niepodległości i suwerenności, integralności terytorialnej państwa oraz nienaruszalność jego granic;
• zagwarantowanie ochrony demokratycznego porządku konstytucyjnego, w tym w szczególności pełni praw i wolności oraz bezpieczeństwa obywateli RP;
• stworzenie jak najlepszych warunków dla wszechstronnego i stabilnego rozwoju społecznego i gospodarczego kraju, zachowania dziedzictwa narodowego i rozwoju narodowej tożsamości;
• wnoszenie wkładu w budowę demokracji, praw człowieka, praworządności oraz solidarności.

Podstawowe zasady polskiej polityki bezpieczeństwa można przedstawić w pięciu następujących pkt.:

1. Polska traktuje bezpieczeństwo w sposób kompleksowy uwzględniający znaczenie i wpływ czynników politycznych, militarnych, ekonomicznych, społecznych, środowiskowych, energetycznych itd.;
2. Polska realizuje swoją politykę bezpieczeństwa zgodnie z Konstytucją RP, szanuje prawa międzynarodowe, nie ma żadnych żądań terytorialnych;
3. w działaniach na arenie międzynarodowej Polska kieruje się wartościami, ideałami i zasadami ujętymi w Traktacie Północnoatlantyckim i traktatach Europejskich;
4. Polska ściśle wiąże swoje bezpieczeństwo z bezpieczeństwem państw NATO i członków UE;
5. Polska dąży do tego, aby użycie siły na arenie międzynarodowej było wyłącznie realizacją prawa do obrony, przewidzianego w Karcie Narodów Zjednoczonych.

Struktura systemu obronnego państwa. Charakterystyka podsystemów.

Stosowanie do wyznaczonych celów i zadań strategicznych, Polska utrzymuje system obronności o potencjale gwarantującym sprostanie wyznaniom i skutecznie przeciwstawienie się wszystkim potencjalnym zagrożeniom zewnętrznym. System ten stanowią wszystkie siły i środki przeznaczone do realizacji zadań obronnych, odpowiednio do tych zadań zorganizowane, utrzymywane i przygotowywane. Składa się on z trzech podstawowych elementów: podsystemu kierowania oraz dwóch podsystemów wykonawczych – militarnego (Siły Zbrojne RP) i poza militarnego (pozamilitarne ogniwa obronne).

1. podsystem kierowania (obronnością) jest przeznaczony do przygotowywania i zapewnienia sprawnego funkcjonowania państwa zarówno w okresie zagrożenia jak i wojny a tworzą go organy państwowe oraz samorządowe. Składowymi owego podsystemu są: Sejm i Senat RP, Prezydent PR, Premier wraz z Radą Ministrów, Ministrowie, centralne organy administracji państwowej, wojewodowie (terenowe organy administracji rządowej), samorządy terytorialne oraz elementy dowodzenia (podsystem dowodzenia) Siłami Zbrojnymi RP a więc: SG WP, dowództwa OW i Rodzaju Sił Zbrojnych, dowództwa związków taktycznych i oddziałów.
2. podsystem militarny – tworzą Siły Zbrojne RP, które są podstawowym elementem systemu obronnego państwa. Działając w narodowym systemie obronności i systemie sojuszniczym, Siły Zbrojne RP są przygotowane do wykonywania trzech rodzajów zadań strategicznych: zadań obronnych w razie wojny (odparcie bezpośredniej agresji na terytorium Polski lub udział w odparciu agresji na inne państwo sojusznicze), zadań reagowania kryzysowego oraz zadań stabilizacyjnych w czasie pokoju. Ponadto są one gotowe do udziału w reagowaniu na zagrożenia poza militarne. Trzema zasadniczymi rodzajami Sił Zbrojnych RP są: wojska lądowe, wojska lotnicze i obrony powietrznej oraz marynarka wojenna. We wszystkich rodzajach sił zbrojnych występują: wojska operacyjne – przygotowane do wydzielenia w podporządkowanie dowództw NATO do działania w strukturach wielonarodowych oraz wojska obrony terytorialnej – pozostawiające pod dowództwem narodowym przeznaczone do prowadzenia działań na obszarze kraju.
3. podsystem poza militarny
   Ustawa Konstytucyjna stanowi, że organizacje władz państwa na czas stanu wojennego i skutki prawne jego wprowadzenia określa ustawa. Może być ona przyjęta w czasie pokoju lub narastania zagrożenia wojennego. Tymczasem przedsięwzięcia związane z przygotowaniem i tworzeniem warunków sprawnego kierowania obroną państwa na czas wojny. Szczególnie delikatna materia jaką jest układ poza militarny, nie może funkcjonować bez zasadniczych ustaleń.
   Tak więc system poza militarny powinien stworzyć warunki niezbędne do przygotowywania oraz działania sił zbrojnych, a także przetrwania ludności w czasie zagrożenia i wojny.
   W skład systemu poza militarnego wchodzą wszystkie ogniwa wykonawcze administracji publicznej z wyjątkiem Sił Zbrojnych RP, inne instytucje państwowe, a także przedsiębiorcy i stowarzyszenia, na których się nakłada lub którym zaleca się wykonywanie zadań obronnych w warunkach obowiązujących przepisów prawnych. Ogniwa tego podsystemu funkcjonują w ranach działów administracji rządowej oraz struktur terytorialnych systemów obronności państwa.
   Realizowane przez nie zadania można określić następująco:

• zapewnienie ochrony ludności i struktur państwa w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa narodowego i na wypadek wojny;
• zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP oraz wsparcie wojsk sojuszniczych prowadzących operacje na terytorium RP;
• utrzymanie materialnych i duchownych podstaw egzystencji ludności i jej przetrwania w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny.

W literaturze przedmiotu funkcjonują różne podziały poza militarnych ogniw. Zwykle jednak w systemie obronności dzielone są one na trzy grupy: informacyjne, ochronne i gospodarcze.
Informacyjne ogniwa systemu obronności realizują zadania mające na celu ochronę i propagowanie polskich interesów na arenie międzynarodowej, informacyjne osłabianie przeciwnika oraz umacnianie woli, morale, determinacji obronnej i wytrwałości własnego społeczeństwa w warunkach wojennych poprzez informacyjne zabezpieczenie funkcjonowania całego systemu obronności oraz informacyjne oddziaływanie zarówno na przeciwnika, jak i własne społeczeństwo.
Do zadań ogniw ochronnych należy zapewnienie warunków bezpiecznego funkcjonowania struktur państwa oraz ochrona ludności i majątku narodowego przed skutkami zbrojnych i niezbrojnych oddziaływań kryzysowych.
Podstawowym celem gospodarczych ogniw systemu obronności jest zapewnienie materialnych podstaw realizacji zadań obronnych oraz przetrwanie ludności w nadzwyczajnych warunkach kryzysu i wojny.
Spotkać można także inny podział ogniw poza militarnych, a mianowicie:

• ogniwa ochrony państwa (przewidziane m.in. do rozpoznania i zwalczania wszelkich form zagrożeń.
  Zadania: działalność wywiadowcza i antyterrorystyczna, ochrona granic, ochrona i obrona określonych budynków, utrzymanie porządku publicznego itp.).
• ogniwa gospodarczo-obronne przewidziane do realizacji zadań związanych z przygotowaniami i funkcjonowaniem gospodarki narodowej w okresie zagrożenia i na czas wojny.
• ogniwa ochrony ludzkości i dóbr kultury przeznaczone do ochrony ludzkości i środowiska naturalnego, dóbr kultury – zarówno w czasie wojny jak i pokoju (katastrofy i klęski żywiołowe – akcje ratunkowe).
• ogniwa polityczno-administracyjne i społeczne (resorty, organizacje społeczno-polityczne i zawodowe mające wpływ na utrzymanie pozycji Polski jako suwerennego podmiotu w społeczności międzynarodowej).

Reasumując – zasadniczym zadaniem poza militarnych ogniw obronnych jest stworzenie niezbędnych warunków do funkcjonowania Sił Zbrojnych RP oraz pozostałych struktur państwa, a także zapewnienie materialnych i moralnych podstaw przetrwania narodu w okresie wzrostu zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny oraz w czasie innych sytuacji kryzysowych o charakterze niemilitarnym (klęski żywiołowe, katastrofy itp).

Powinności obronne władz lokalnych i instytucji w czasie pokoju, kryzysu militarnego i czasu wojny.
Zgodnie z art. 2 ustawy „O powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej” z dnia 21 listopada 1967, umacnianie obronności RP należy m.in. także do organów samorządu terytorialnego.
Z wielu zadań, którymi jest obarczona administracja samorządowa można przytoczyć następujące (bez podziału na szczeble):

• znajomość i akceptacja zadań obronnych przez organ samorządowy ( w niezbędnym zakresie) realizowanym na terenie administrowanym;
• przygotowanie stanowisk umożliwiających kierowanie działaniami na terenie administrowanym, w reżimie doraźnym i kryzysowym;
• wdrożenie jednolitych procedur osiągania gotowości do działania przez organy samorządowe, zespoły reagowania kryzysowego, podsystem poza militarny, siły zbrojne;
• organizowanie wykonania zadań na terenie administrowanym, przez podsystem militarny;
• przygotowywanie do dyspozycji wojska niezbędnych urządzeń wspracia logistycznego podsystem poza militarny;
• przygotowanie do dyspozycji wojska:

1. baz danych dotyczących całokształtu działalności samorządu,
2. niezbędnej ilości ludności cywilnej do inżynieryjnej rozbudowy terenu,

• przygotowanie systemu ochrony ważnych obiektów o znaczeniu lokalnym;
• przygotowanie i utrzymanie do dyspozycji wojska punktów pobierania wody;
• ustalenie możliwości przekazania do dyspozycji wojska niezbędnych źródeł zaopatrzenia w artykuły żywnościowe;
• przygotowanie do dyspozycji wojska niezbędnych nośników energii;
• udostępnienie organom wojskowym niezbędnych informacji o możliwościach podsystemu poza militarnego;
• uwzględnienie w odpowiednim stanie technicznym istniejących budowli obronnych;
• nadzorowanie opracowania planu świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz wojska i innych jednostek organizacyjnych (gminy, miasta);
• wdrożenie jednolitych procedur alarmowania i wzajemnego informowania.

Przeglądając zakres i ilość realizowanych zadań przez administrację, można stwierdzić bez przesady, że bez ogniwa samorządowego nie byłoby systemu obronności w RP.
Obrona ojczyzny jest obowiązkiem wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej i jest ona realizowana w ramach powszechnego obowiązku obrony co oznacza także, że obywatele są zobowiązania świadczyć na rzecz tejże.
Wykonywanie pewnych czynności lub oddanie do użytkowania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele obronne przez poszczególnych obywateli, podmioty gospodarcze i administrację publiczną – jest istotą świadczeń na rzecz obrony a obejmują one: świadczenia osobiste, rzeczowe (doraźne i etatowe) oraz szczególne. I tak:

• świadczenia osobiste to wykonywanie prac na rzecz: przygotowania obrony państwa lub zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków a czas wykonywania ich w okresie pokoju nie może przekraczać12 godzin (dla kurierów lub osób dostarczających przedmioty świadczeń osobistych – 48 godzin). Taki rodzaj świadczeń może być nakładany najwyżej 3 razy w roku. W czasie mobilizacji i podczas wojny – świadczenia osobiste obejmują te same czynności a czas ich wykonywania nie może przekraczać jednorazowo 7 dni.
• świadczenia rzeczowe polegają na przekazaniu (przekazanie jest z góry zaplanowane) posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do dyspozycji sił zbrojnych, OC lub jednostek organizacyjnych wykonujących zadania dla potrzeb obrony państwa. Świadczenia te dzielimy ze względu na przeznaczenie przedmiotów świadczeń na:

1. doraźne – obejmujące świadczenia przeznaczone do użytkowania przez siły zbrojne, formowanie OC i świadczeń nie wchodzą w skład owych struktur organizacyjnych,
2. etatowych – obejmują przedmioty świadczeń takie jak np.: pojazdy, maszyny, urządzenia, budynki itp. i są przeznaczone do uzupełnienia etatowego sił zbrojnych i państwowych jednostek organizacyjnych.
   Czas wykonywania świadczeń rzeczowych w okresie pokoju nie może przekraczać jednorazowo: 24 godz. w związku z ćwiczeniami powszechnej samoobrony; 48 godz. w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej oraz 7 dni w związku z ćwiczeniami wojskowymi.

• świadczenia szczególne – to odpłatne zobowiązania realizowane przez administrację rządową i samorządową (publiczną), instytucje państwowe oraz przedmioty gospodarcze. Polegają one na:

1. adaptacji posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa, przy czym nie następuje w tym przypadku zmiana ich przeznaczenia i właściwości;
2. przystosowaniu obiektów będących w budowie i wytwarzanych rzeczy ruchomych do potrzeb obrony państwa – bez zmiany ich właściwości i przeznaczenia;
3. gromadzeniu, przechowywaniu i konserwacji przedmiotów niezbędnych do wykonywania zadań obronnych;
4. wykonywaniu zadań mobilizacyjnych na rzecz sił zbrojnych.

Obowiązek wykonywania świadczeń nakłada wójt lub burmistrz a także prezydent miasta na wniosek:

• w okresie pokoju – komendantów Wojskowych Komend Uzupełnień (WKU), starosty, organu OC;
• w czasie mobilizacji – komendantów WKU, organów OC, kierowników jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na rzecz obrony, starosty.

W czasie mobilizacji lub wojny wójt lub burmistrz (prezydent miasta) może nałożyć obowiązek świadczeń na podstawie wniosków doraźnie zgłoszonych przez dotychczas uprawnione organy oraz przez dowódców jednostek wojskowych.

Bibliografia

• J. B. Balcerowicz „Wybrane problemy obronności państwa” Akademia Obrony Narodowej Warszawa 1997
• Z. Brzeziński „Wielka szachownica” Warszawa 1997
• A. Grabuciński „Przygotowania organizacyjno-mobilizacyjne układu poza militarnego systemu obrony państwa” Tezy do konwersatorium. Akademia Obrony Narodowej Warszawa 1998
• J. Słaby „Zadania i obowiązki organów samorządu terytorialnego na rzecz obrony i bezpieczeńśtwa państwa”. Akademia Obrony Narodowej 1995
• A. Sosnowski i Z. Zamiar „Wybrane aspekty zarządzania bezpieczeństwem państwa” Akademia Świętokrzyska Kielce 2001

Przedmiotowy system oceniania z przysposobienia obronnego

Ocenianie stanowi ważny element procesu uczenia się i powinno wspierać cele kształcenia zawarte w podstawach programowych. Cele natomiast, powinny skłaniać do poszukiwania nowych procedur i narzędzi do oceniania. Kształcenie umiejętności wymaga od nauczyciela stosowania aktywizujących form na zajęciach, a te z kolei wymagają nowych metod nauczania. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomość i umiejętności w stosowaniu w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z programów nauczania oraz formułowania oceny.

Cele nauczania:

• informowania ucznia o poziomie ich osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie,
• motywowanie uczniów do nauki
• pomoc uczniom w samodzielnej pracy
• aktywizowanie uczniów na ćwiczeniach praktycznych
• zachęcenie do udziału we wszelkich zawodach i turniejach
• dostarczenie wychowawcom i rodzicom informacji o postępach, zaległościach oraz o uzdolnieniach uczniów
• bieżące ocenianie i klasyfikowanie uczniów.

Kryteria oceniania:

Ustala się następujące kryteria ocen:

1. celujący otrzymuje uczeń, który:

• posiada wiedzę obejmującą wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania PO, wynikające z indywidualnych zainteresowań
• systematycznie pracuje nad pogłębianiem wiedzy
• umiejętnie wykorzystuje zdobyte wiadomości z literatury, programów radiowych i telewizyjnych oraz z Internetu
• wykonuje nietypowe opracowania i referaty przydatne do lekcji
• wykazuje się bogatym słownictwem oraz potrafi analizować zdarzenia
• osiąga sukcesy w zawodach sportowo-obronnych, strzeleckich oraz w Turnieju Wiedzy Pożarniczej, kwalifikując się do finałów na szczeblu wojewódzkim
• ze sprawdzianów testowych uzyskuje ponad 90% punktów możliwych do uzyskania

1. bardzo dobry otrzymuje uczeń, który:

• opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określony programem nauczania
• wykazuje zainteresowanie problematyką, jest aktywny na lekcjach
• dobrowolnie wykonuje dodatkowe zadania
• odpowiedzi ucznia są bogate w słownictwo
• uczestniczy w zawodach sportowo-obronnych, strzeleckich oraz w Turnieju Wiedzy Pożarniczej, kwalifikując się na szczebel gminny lub powiatowy
• ze sprawdzianów testowych otrzymuje 81%-90%

1. dobry otrzymuje uczeń, który:

• nie opanował w pełni wiadomości określonych programem nauczania w danej klasie, ale opanował je na poziomie przekraczającym wymagania zawarte w podstawach programowych
• aktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych
• rozumie omawiane treści i umie je logicznie prezentować innym
• poprawnie i sprawnie wykonuje zajęcia praktyczne
• ze sprawdzianów testowych otrzymuje 66%-80% możliwych punktów

1. dostateczny otrzymuje uczeń, który:

• opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w programie nauczania w stopniu zadowalającym
• w miarę poprawnie i samodzielnie wykonuje proste ćwiczenia i zadania praktyczne
• odpowiedzi ucznia są niesamodzielne, kierowane przez nauczyciela
• ze sprawdzianów testowych otrzymuje 51%-65% możliwych punktów

1. dopuszczający otrzymuje uczeń, który:

• posiada wiedzę obejmującą wiadomości i umiejętności łatwe, niezbędne w dalszej edukacji
• w wiadomościach ucznia występują luki, a odpowiedzi są niesamodzielne
• proste ćwiczenia praktyczne wykonuje tylko z pomocą nauczyciela
• ze sprawdzianów testowych otrzymuje 40%-50% możliwych punktów
• prowadzi poprawnie zeszyt przedmiotowy (ćwiczeń)

1. niedostateczny otrzymuje uczeń, który:

• wybitnie lekceważył przedmiot i polecenia nauczyciela
• nie opanował minimum podstawowych wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania
• nie jest w stanie nawet przy pomocy nauczyciela, wykazać się wiadomościami i umiejętnościami o najmniejszym stopniu trudności
• nie przejawia chęci nadrobienia braków w wiedzy i poprawienia ocen niedostatecznych
• nie prowadzi zeszytu przedmiotowego

Stopnie kategorii

Ocena dominująca:
A:

• Odpowiedzi ustne z większej partii materiału
• sprawdziany pisemne pozwalające ocenić stopień przyswojenia całego działu programu lub nawet wiadomości z całego semestru
• ćwiczenia praktyczne, np: opatrywanie ran, zabiegi reanimacyjne na fantomie, z kompasem i mapą … itp.
• badanie wyników nauczania

Ocena wspomagająca:
B:

• kartkówki (krótkie 10-15 minutowe sprawdziany pisemne z zakresu trzech ostatnich lekcji)
• prace domowe
• odpowiedź ustna z trzech ostatnich tematów
• aktywność ucznia na lekcji
• wzbogacenie w pomoce dydaktyczne z PO
• inne … itp.

Wzór oceniania semestralnego

• Dla kategorii ocen A przyjęto współczynnik 1,0
• Dla kategorii ocen B przyjęto współczynnik 0,8

Stopień na semestr = A x 1,0 + B x 0,8

• od 1,00 do 1,50 – niedostateczny
• od 1,51 do 2,50 – dopuszczający
• od 2,51 do 3,50 – dostateczny
• od 3,51 do 4,50 – dobry
• od 4,51 do 5,50 – bardzo dobry

Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną z pisemnego sprawdzianu wiadomości może ustalić z nauczycielem termin i formę poprawy oceny.
Uczeń nieobecny na sprawdzianie z przyczyn usprawiedliwionych, powinien ustalić termin zaliczenia, ale nie później jednak jak 2 tygodnie po wyjaśnieniu przyczyny nieobecności. W przypadku nie zgłoszenia się w ustalonym terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną.
Uczeń nieobecny na sprawdzianie lub kartkówce z powodu ucieczki z zajęć, otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy.
Ocena ostateczna wystawiana jest zgodnie z terminarzem klasyfikacji w szkole.